Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810
Fóuterlo-cougourello
Aristolochia clematitis
Aristolochiaceae
Àutri noum : Melounado, Sarrasino, Fóuterlo, Cujanello, Fauterno.
Nom en français : Aristoloche clématite.
Descripcioun :La fóuterlo-cougourello es uno planto coumuno dins la valado dóu Rose. Trachis en ribo d'aigo, dins lis ermas, li camin e li baragno. Fai de rizoumo prefouns. Se recounèis à si flour jauno de fóuterlo, à si fueio e à si fru redoun verd.
Usanço :Es uno planto empouisounanto que fau s'en mesfisa avans que de s'en servi per os. Es emplegado pèr sougna e souda li plago. Se dis qu'èi bono pèr lucha contro li doulour e li mau de vèntre.
Port : Erbo
Taio : 20 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aristolochia
Famiho : Aristolochiaceae
Ordre : Piperales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo :
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Baragno
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Aristolochia clematitis L., 1753